تأثیر برخی عوامل محرک شیمیایی بر تولید ?-caryophyllene در ریشه های مویین القایی گیاه کلپوره (teucrium polium l.).

کلپوره (teucrium polium l.) به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی، است که بیش از هزار سال است که در طب سنتی استفاده می شود و دارای خصوصیات دارویی متعدد مانند ضد دیابت و ضد سرطان است. این گیاه غنی از متابولیت های ثانویه ای نظیر فلاونوئیدها و سسکوئی ترپن هاست. متابولیت های ثانویه در سلول-های گیاهی در مقادیر بسیار کم وجود دارند. تولید ریشه های مویین یک سیستم ارزشمند جهت مطالعات بیوسنتز متابولیت های ثانویه و تولید ترکیبات دارویی در مقیاس وسیع است. در حال حاضر تکنیک های مختلف بیوتکنولوژیکی از جمله elicitation، برای افزایش بیوسنتز متابولیت ها در کشت ریشه مویین استفاده می شود. در این تحقیق، از ریزنمونه های مختلف t. polium برای القای ریشه مویین با استفاده از تراریختی ژنتیکی با دو سویه a13 و a7 باکتری agrobacterium rhizogenes استفاده شد. بیشترین تعداد ریشه القایی (58/7 ریشه در هر ریزنمونه) از ریزنمونه های گیاهچه 32 روزه حاصل از گیاهچه های درون شیشه ای که با سویه a7 باکتری تراریخت شده بودند حاصل شد. تأثیر غلظت های مختلف الیسیتورهای متیل جاسمونات (meja)، کیتوسان (cs)، عصاره میسیلیومی قارچ fusarium graminearum (fe)و نانو ذرات نقره (ag np) بر رشد و تولید ?-caryophyllene [(e)-bcp] ، caryophllene oxide (cpo) و فلاونوئیدها (fvs) در لاین ریشه مویین پربازده به لحاظ زیست توده “tp-hr-1” بررسی شد. الیسیتورها در 28مین روز کشت به محیط کشت ریشه های مویین اضافه شدند و ریشه های مویین 12 روز پس از معرض گذاری 48 ساعته برداشته شدند. بیشترین مقدار زیست توده در غلظت ppm100 نانوذرات نقره (mg 33/773 در هر ml 30 محیط کشت) تولید شد. در بین الیسیتورها، عصاره قارچی موجب بیشترین افزایش در تولید (e)-bcp (mg/g dw 76/11)، cpo (mg/g dw 96/6) و fvs (mg/g dw 41/7) شد که به ترتیب 91/8، 53/9 و 41/12 برابر بیشتر از میزان آنها در ریشه های شاهد بود. این نتایج پتانسیل تولید متابولیت های ثانویه در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از elicitation در کشت ریشه مویین t. polium را ثابت نمود.